Grób Michała Ostoi Ostaszewskiego
konfederata barskiego w Klimkówce koło Rymanowa
Budując naszą konfederacką stronę, musieliśmy przyjąć, że będą się pojawiać coraz to nowe ślady, wzmianki o działalności konfederatów barskich. Owszem, wtedy trzeba dotrzeć do miejsc, o których te wzmianki traktują – w konsekwencji pociąga to za sobą szersze poszukiwania. Marzy nam się wielka kwerenda po zakątkach całego Podkarpacia (cmentarze, pojedyncze mogiły, kapliczki, parafie i księgi parafialne, wszelkiego rodzaju zapiski w kronikach, archiwach i u osób prywatnych), w wyniku której pozbierano by wszelkie, nawet strzępy informacji o śladach pobytu, działalności i miejscach pochówku konfederatów barskich w naszym regionie. W wyniku takiego szperania – na mniejszą skalę – odnaleźliśmy już wiele miejsc „z pieczątką” konfederacji barskiej. Czasem wystarczy mała wzmianka o ...
Właśnie po takiej wskazówce dodajemy jeszcze jedno miejsce na „mapie konfederacji barskiej” w naszym regionie. Przedstawiamy kolejną postać konfederacji barskiej. Może nie tyle postać, co raczej grób konfederata barskiego z Podkarpacia, Michała Ostaszewskiego herbu Ostoja w Klimkówce koło Rymanowa. Tu i ówdzie można znaleźć wzmianki o Michale Ostoi-Ostaszewskim – skromne, informujące o udziale w czynie zbrojnym w czasie konfederacji barskiej. I tak na przykład na stronach Wikipedii1 znajdziemy naszego bohatera z wyróżnieniem, że był jednym z organizatorów konfederacji barskiej na Podkarpaciu (Ziemi Sanockiej), także i to, że występuje w powieści Szczęsnego Morawskiego, Pobitna pod Rzeszowem2. Niewiele w tej powieści o Ostaszewskim - jej autor podaje, że na jarmarku w podsanockim Jaćmierzu odczytuje on uniwersał Adama Parysa, marszałka konfederacji barskiej województwa sandomierskiego i ziemi stężyckiej, wzywający do udziału w powstaniu. Ostaszewski po wiwatach zebranej na jaćmierskim rynku szlachty, apeluje do mieszkańców ziemi sanockiej:
Niemniej prawi i Ojczyznę miłujący synowie, jak bracia nasi Stężyczanie i Sandomierzanie; my obywatele Prześwietnej Ziemi Sanockiej nie damy się uprzedzić w obronie Wiary św., którą Ojcowie nasi od wieków bronili i wolności naszej szlacheckiej i praw swobodnie od przodków naszych ustanowionych, a teraz przez Moskwę haniebnie znieważonych i deptanych! Cała Prześwietna Ziemia niechaj się łączy z nami, niechaj na koń wsiada, i niechaj się wylaniem krwi swej szlacheckiej manifestuje przeciw zgwałceniu swobód ojczystych. Ciebie godny mężu! kochany bracie i sąsiedzie nasz, Ciebie JWMPanie Rudnicki znając twoje «incontaminatam fidem et selum circa libertatem et jura antiqua Regni»3, wzywamy: prowadź nas, prowadź na pole bitew i chwały; niech albo zwyciężymy, albo zginiemy z sławą jak przodkowie nasi! Niech żyje JWpan Rudnicki Marszałek Ziemi Sanockiej!”
Powieść Szczęsnego Morawskiego, choć pisana z patosem, jest jednak poświadczeniem o konfederackiej przynależności Michała Ostaszewskiego. Niewiele wiemy o nim samym – Złota Księga Szlachty Polskiej4, choć na swoich kartach barwnie przedstawia postać, historię rodu, potomków, nie dodaje nic, co wzbogaciłoby naszą wiedzę o tym rozdziale życia. No cóż, musimy się i tym zadowolić! By dowiedzieć się czegoś więcej, kontaktowaliśmy się z Rodziną Michała Ostaszewskiego, potomkami naszego konfederata. Jesteśmy mile zaskoczeni zrozumieniem i pomocą w naszym przedsięwzięciu. Otrzymaliśmy kopie kilku dokumentów – w jednym z nich, odręcznie pisanym, wzmiankowany jest jest właśnie Michał Ostaszewski, skarbnik owrucki, konfederat barski.
W monografii Iwonicz Zdrój znajdziemy wzmiankę o Ostaszewskim, który u schyłku XVIII w. nabył Iwonicz i dał podwaliny pod dzisiejszy kurort5. Niewiele tego jest, ale sądzimy, że wystarcza i to, by zachować tę postać w naszej pamięci – wpisać w „konfederacką mapę Podkarpacia”! Grób Michała Ostaszewskiego znajduje się w Klimkówce k. Rymanowa, w starej części cmentarza, na wzniesieniu, naprzeciw drewnianego kościoła pw. św. Michała Archanioła. Niedawno, na nagrobnym obelisku została umieszczona tabliczka:
M i c h a ł O s t o j a O s t a s z e w s k i
* 1735 r. + 5.10.1816 r.
Syn Józefa i Anny ze Skrzetuskich
Organizator i przywódca konfederacji barskiej 1768-1772 na Podkarpaciu.
Inicjator budowy uzdrowiska Iwonicz Zdrój
Właściciel Jabłonek k. Brzozowa, Wzdowa, Klimkówki, Sieniawy i Iwonicza
Pokój Jego duszy
Jest oczywistym, że sam grób nie zawsze, i nie dla każdego jest pełną atrakcją. Ale sama Klimkówka jest urokliwą wsią. Na jej skraju powita nas Dwór Ostoia6 z pięknym parkiem, prowadzony przez potomków konfederata. Urokiem wabią przydrożne kapliczki, malowniczy drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła (XIX w.) z polichromią lwowskiego malarza Tadeusza Popiela, starsza część cmentarza, a na południowo-wschodnim skraju wsi także XIX-wieczny drewniany kościółek pw. Znalezienia Krzyża Świętego ze wspaniałą legendą – przy nim bije źródło uznawane za cudowne.
Tylko wędrować!
opracowanie: Marian Kozłowski
fot. Dariusz Zając, Marian Kozłowski
Bibliografia:
1 http://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Ostaszewski
2 Szczęsny Morawski, Powitna pod Rzeszowem. Powieść prawdziwa z czasów konfederacji barskiej z roku 1769, Kraków 1864, s. 63-64.
3 znając twoją nieposzlakowaną wiarę oraz oddanie dla wolności i dawnych praw Królestwa.
4 Teodor Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, tom 10, Poznań 1888.
5 Janusz Michalak, Historia Iwonicza Zdroju [w:] Iwonicz Zdrój. Monografia, wyd. II, Kraków – Iwonicz 1984, s. 48.
6 http://www.ostoia.pl/ - tutaj w zakładce Historia znajdziemy właśnie historię wsi, rodu i dworu.
Ostatnia aktualizacja:
19-02-2016 22:05:07
wróć do mogił konfederackich
wróć do strony głównej Konfederacji Barskiej
